Iedere Tilburger (her)kent ze! Stoelen van De VOLT

Of we stoelen van De VOLT in de stadscollectie willen opnemen, zo was de vraag van een Annabelle de Beer uit Tilburg. Eerlijk gezegd aarzelen we dan even, want de collectie is vooralsnog niet digitaal te zien en een plaatsing in depots achter gesloten deuren is evenmin wenselijk. Liever brengen we met foto's of de objecten zelf een golf van herkenning teweeg. 

Annabelle vroeg haar vader naar zijn herinneringen aan de stoelen. Deze vertelde: 'Als je de foto aan Tilburgers laat zien, zullen die de stoelen zeker herkennen Ik heb ze persoonlijk gekocht toen mijn kinderen op kamers gingen wonen. Na werktijd was er een verkoop van allerlei spullen zoals bureaus en afgedankte onderdelen ook normaalbakken en nog veel meer.'

Vader De Beer vertelt voorts: 'Deze stoelen stonden in alle kantoren op het kwaliteitslab op de ontwikkelingsafdeling, Er zijn bijna geen afdelingen te noemen waar ze niet stonden. Volgens mij zijn het stoelen die in Oirschot zijn gemaakt. Daar stond een fabriek die al het meubiliar van Philips voor alle afdelingen maakte. Iedere oud medewerker van VOLT-Tilburg zal deze stoelen herkennen. Er zit onder sommige stoelen nog een sticker van de fabriek.'

Stadsmuseum Tilburg is benieuwd naar meer herinneringen aan deze stoelen. Misschien zijn er wel VOLT-foto's waarop de stoelen te zien zijn in de context van de tijd. Via Facebook / Stadsmuseum Tilburg zullen we de herinneringen aanmoedigen. Of u stuurt een mail naar het stadsmuseum.

Op woensdag 6 december 2017 zijn het nieuwe logo en de nieuwe website van Erfgoed Tilburg gepresenteerd. Onder de aanwezigen waren wethouder cultuur Marcelle Hendrickx en ruim dertig erfgoedpartners uit Tilburg, Berkel-Enschot en Udenhout.

De erfgoedpartners in de gemeente Tilburg zien het belang in van cultureel erfgoed voor de stad. Dit jaar lieten zij al flink van zich horen door hun gezamenlijke bijdrage aan Koningsdag 2017. De door hen gecreëerde Tiendaagse leverde één en al zichtbaarheid en samenwerking op. En hoe snel kan het gaan? Er is nú al resultaat, want Tilburg is genomineerd voor de BNG Bank Erfgoedprijs in 2018. Deze prijs zal notabene uitgereikt worden in het Europese Jaar van het Culturele Erfgoed.

De nieuwe site erfgoedtilburg.nl laat zien wat er zich doorlopend afspeelt op erfgoedgebied in Tilburg. Ruim dertig partners doen eraan mee, wat het een krachtig instrument maakt. Op de site is een erfgoedagenda te vinden, maar ook nieuws. Er zijn verdiepende artikelen die meer achtergrond geven bij het erfgoed in de gemeente. Het laat zien dat er veel gebeurt: industriële erfgoedcomplexen als de Spoorzone, het AaBe-complex, de Piushaven en religieuze erfgoedlocaties zoals Ons Koningsoord. Dat alles valt onder de categorie materieel erfgoed. Daarnaast is er in Tilburg veel immaterieel erfgoed aanwezig zoals dialect, tradities als driekoningen en de verhalen, tradities en gebruiken van alle verschillende culturen in de stad. De site erfgoedtilburg.nl brengt het brede scala in beeld.

Met de lancering van deze website is er een gedegen platform gemaakt om de erfgoedsubsidies van Tilburg te reguleren. De gemeente stelt geld ter beschikking om erfgoedinitiatieven te bevorderen. Via deze site kunnen de aanvragen hiervoor gedaan worden. Aanvragen voor 2018 komen alweer binnen, ook uit de hoek van de makers en kunstenaars. Mooi dat er een kruisbestuiving plaatsvindt tussen deze groep en het erfgoed in Tilburg.

Met de lancering van de site, is ook meteen het nieuwe logo van Erfgoed Tilburg bekend. Het logo verbindt Tilburgs erfgoed met de toekomst, van de roots tot nieuw opborrelende ideeën, gevat in een lindeboom. Het logo is ontworpen door Sander Neijnens en Ivo van Leeuwen van TilbugsAns.

Sint Nikolaas in Roomsche tijden 1931

Dat erfgoed en tradities allesbehalve statisch zijn, blijkt onder andere uit een leesboekje uit 1931. Het sinterklaasfeest vanuit een Rooms perspectief: over stoute en brave kinderen, over boze Pietermannen en goede Sinten en over het geven van stichtelijke kado’s.

In de Collectie Zwijsen, beheerd door Stadsmuseum Tilburg,  bevindt zich een aantal leesboekjes. Toen we vandaag in de collectie aan het zoeken waren naar enkele Puk- en Mukboeken, stuitten we op een boekje over Sinterklaas uit 1931. Hoe werden Sint en zijn Piet in de jaren dertig bij de jeugd geïntroduceerd?

In de Roomsche Reeks voor katholieke jongens en meisjes verscheen het leesboekje Sint Nikolaas, uitgave van het R.K. Jongensweeshuis te Tilburg. Op de voorkaft zien we de heilige Sint, een boos kijkende Piet en een jongetje dat allesbehalve blij kijkt.

Het verhaal gaat over Oom Jan die jarig is op 5 december en toevallig tegelijk met Sinterklaas. 'Nog 'n feest. Weet je, wat heel prettig is? Oom Jan verjaart juist op Sint Ni-ko-laas-a-vond.' Even wordt er nog getwijfeld of Sinterklaas wel zal komen. 'We zijn toch heel braaf geweest, moe?' vraagt een van de kinderen. Moeder beaamt: 'O, zo braaf.'

Een van de kinderen is Betje, die bang is voor zwarte Piet. Ze kruipt achter een van haar broertjes. De kinderen worden gewaarschuwd voor Zwarte Piet: 'Pas maar op, dat hij je niet in de zak stopt!' Na wat gebons en schrikbewegingen staat Zwarte Piet opeens in de deur. 'Hij ziet zoo zwart als roet.' De kleine Frans krijgt het zwaar, want hij moet in de zak. 'Er in! Er in! bromt Zwarte Piet. Ik zal 't nooit meer doen, schreeuwt Frans. Er in! Er in! Mee naar Span-je! Frans huilt heel hard, ó zoo hard!'

Zwarte Piet strijkt over zijn hart en vraagt of Frans anders wel goed braaf is. Oom antwoordt dat hij in de kerk altijd goed bidt. De bange Frans mag eindelijk uit de zak. Zwarte Piet gaat weg en Sinterklaas verschijnt. Van deze goedheiligman zijn de kinderen in het geheel niet bang. De Sint heeft twee knechtjes bij zich die niet zwart zijn. Ze hebben mooie rode pakjes aan.

De kinderen krijgen kado's als een kookkacheltje, een bouwdoos, een drukdoos en een pop. De kinderen zijn er blij mee. Allen hebben echter nog iets bijzonders gekregen: een mooie plaat. De plaat die de kleine Frans krijgt gaat over het Heilig Huisgezin met de H. Jozef en kindje Jezus. De plaat van Wim gaat over Onze Lieve Heer en de apostelen met de tekst: 'Laat de kleinen tot mij komen.' Wiesje en Betje hebben een plaat gekregen met 'Moeder van God' en de 'Heilige Jozef'.

's Morgens is de tafel vol gezet met allerlei speelgoed. De kinderen springen hun bed uit en maken een kruisje met wijwater, zo staat er in het boekje geschreven. Kleurkrijt, een jurk, een wiegje, chocoladeletters, taai-taaimannen, suikerpoppen en speculaas. De kinderen gaan spelen en 'Zoo gaat 't Sint Ni-ko-laas-feest pret-tig voor-bij.'

Het erfgoed van Sint en Piet verandert dus met de tijd. In 1931 was er een andere opvatting over de inzet van de goedheiligman en zijn knecht. Het Roomse boekje geeft ons een fraai inzicht in de waarden en normen van tachtig jaar terug.

Erfgoed oorlog Betrokkenheid oud-NS medewerkers

Foto ca. 1950

Erfgoed wordt in stand gehouden door betrokkenen. Zonder persoonlijke betrokkenheid zou er geen erfgoed zijn, zo wordt vaker gezegd. Een voorbeeld daarvan is de zoektocht naar de gedenkplaat van de gevallenen bij het station.

Een verontruste Tilburger, kleinzoon van een van de slachtoffers destijds, meldde zich bij de Kennismakerij. Waar is de gedenkplaat met de zes namen gebleven? Meneer had een oude zwart-wit foto bij zich. Een gemetseld herdenkingsmonument met in het midden een plaat. Ik meende zelf die plaquette onlangs gezien te hebben in de nieuwe wachtruimte van station Tilburg. Meneer daar naar toe gestuurd, maar hij meldde dat er maar één naam op stond en niet zes.

Plaquette met één naam vermeld

Plaquette met zes namen vermeld

Spraakverwarring aldus. Via Facebook een oproep geplaatst met het verzoek om opheldering. Al snel meldde Hans Clijsen zich: oud-medewerker van NED train en momenteel een van de kartrekkers van de oud-NS-medewerkers. Inderdaad hangt er momenteel één naam op een plaat die van de NS blijkt te zijn. De andere koperen plaat met de zes oud-werknemers is in beheer van het oud-personeel. Met de totstandkoming van de nieuwe LocHal zal de oude plaat met zes namen een eervolle plek krijgen.

Al zoekend op internet heeft een andere betrokkene bij gevallenen op Nederlandse stations er een complete blog aan gewijd. 'Tilburg Werkplaats' is een van de pagina's. Compleet met oude en nieuwe foto's evenals de namen van de zes gevallenen.De gedenkplaat is terecht. Nog even wachten tot deze zijn nieuwe bestemming weer krijgt. Dat zal zeker gaan lukken dankzij de betrokkenheid van een aantal Tilburgers.

De Veestraat: tussen Klooster en Kwetterie

Verleden, heden en toekomst van een Tilburgse volkswijk in the picture. De verhalen van buurtbewoners vormen de inspiratiebron voor alles. Een nieuwe samenwerking is geboren!

Stichting Straat organiseert sinds 2003 erfgoedmanifestaties waarin telkens een andere Tilburgse straat of stadsomgeving centraal staat. Aan de hand van o.a. exposities, publicaties, optredens (dans, muziek, theater), excursies, symposia, lezingen, spellen en speurtochten werden diverse karakteristieke straten, buurten en wijken onder de aandacht van een groot en breed publiek gebracht.

Vanaf 2017 heeft Stichting Straat in Stadsmuseum Tilburg een structurele samenwerkingspartner gevonden. Met het idee om voor de toekomst nog doelgerichter nieuwe stadsomgevingen te ontdekken en te openbaren, waarbij ook gedacht wordt aan een uitstapje naar Berkel-Enschot. Hierbij ligt de focus op tastbaar én immaterieel erfgoed.

Van 1 juni tot en met 1 juli 2018 trekt deze tandem richting de omgeving die wordt begrensd door de Oudedijk (klooster en stadspark), Varkensmarkt, Veestraat, Nieuwstraat en een deel van de zeeheldenbuurt. De eerste opgave is het ‘vangen’ van verhalen van buurtbewoners, die vervolgens als basis fungeren voor het totale programma. Hierbij denken we aan de inrichting van een tijdelijk wijkmuseum, een weekend waarin die verhalen worden verbeeld met alle mogelijke kunstuitingen, een publicatie, rondleidingen, een documentaire en een afsluitend feest. In de uitvoeringsfase zal Factorium Podiumkunsten als partner optreden (ook bij toekomstige manifestaties). Voor een soortgelijk rol is contact gelegd met Fontys Hogeschool voor de Kunsten. Daarnaast streven we naar de inbreng van o.a. Stadsgidserij Tilburg, Regionaal Archief Tilburg, natuurgidsen, architecten en historisch onderzoekers. Komt dat zien!

Prent lansier 1837: nieuwe aanwinst Stadscollectie Tilburg

Prent uit 1837. Schenking van dhr. G.J.M. Heersche

Een nieuwe aanwinst voor de stadscollectie: een tekening uit 1837, gemaakt door een ingekwartierde militair in Tilburg. ‘Andrew jr.’, zoals de aquarel is gesigneerd, was waarschijnlijk gelegerd in het zuiden van het land vanwege de onrusten met België die zich in 1830 had uitgeroepen tot een zelfstandige staat. Omdat dit tegen de zin was van regerend koning Willem I had deze zijn zoon Willem benoemd tot opperbevelhebber van het Noord-Nederlandse leger om ‘de rust te herstellen’ in het opstandige België. Deze strijd zou de geschiedenis ingaan als de Tiendaagse Veldtocht.

De aquarel was eigendom van dhr. G.J.M. Heersche uit Oosterhout (NBr). Deze was geïnteresseerd in de bijzondere prent van voor 1850, een periode waarin er weinig authentiek bronmateriaal vanuit de bevolking, zoals ingekwartierde militairen, voor handen is. Conservator Paul van Brakel van het Nationaal Militair Museum te Soest omschrijft de lansiers als een cavalerie-eenheid, wiens tradities veelal afkomstig zijn uit Polen. Van Brakel stelt dat dit vooral te zien is aan het opmerkelijke hoofddeksel, de Tschapka. In Polen worden volgens Van Brakel deze hoofddeksels nog steeds bij ceremoniële uniformen gedragen. Ook kent het Poolse leger nog een regiment lansiers voor ceremoniële doelen.

Op de tekening van Andrew jr. zien we een lansier te paard. Herkenbaar is het bijzondere hoofddeksel zoals omschreven door Van Brakel. Voorts zien we op het zadel nummer tien verbeeld verwijzend naar het Nederlands 10e regiment lansiers dat ca. 1850 werd omgedoopt tot 1e regiment lansiers. Volgens Van Brakel kenden de uniformen twee versies: de blauwe en groene varianten. In de uitgave  van J.F. Teupke, Kleding en wapenrusting van de Koninklijke Nederlandse troepen  (Zutphen, 1978) en R. Knötel, Handbuch der Uniformkunde (Hamburg, 1937) zijn dezelfde

uniformen te zien.
Op de achtergrond van de aquarel zien we gebouwen waarvan er een op de kerk van Aarschot (B) lijkt. Aarschot was een van de plaatsen waar de Noord-Nederlandse militairen en studenten tijdens de Tiendaagse Veldtocht streden tegen de afscheidende Belgen. Hoewel de veldtocht na tien dagen werd gestaakt en duidelijk was dat België zich definitief zou afscheiden van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, gaf koning Willem I de strijd niet op. Tot aan 1839 was er onrust en onduidelijkheid hierover. De tekening van Andrew jr. is gemaakt in Tilburg in 1837. De Tiendaagse Veldtocht was dus al lang voorbij maar militairen bleven nog altijd paraat zoals in Tilburg. Zij woonden in bij particulieren en er waren tentenkampen bij Gilze en Rijen en Oirschot. Pas tussen 1842 en 1847 liet Willem II voor eigen rekening door de Tilburgse aannemer A. Goyarts aan de oude weg naar Oisterwijk en Moergestel, Oirschot en Eindhoven een cavaleriekazerne met stallen bouwen.

In deze lansierskazerne, die overigens uniek is in Nederland, zijn momenteel de kantoren en de depots van Regionaal Archief Tilburg en Stadsmuseum Tilburg gevestigd. Door deze schenking van de prent uit 1837, met daarop een lansier verbeeld, is deze volledig op zijn nieuwe plek in de objectencollectie van Tilburg die het stadsmuseum beheert.

Tilburg is genomineerd voor de BNG Bank Erfgoedprijs 2018

 Tilburg is samen met Deventer, Leiden en Zaanstad genomineerd voor de BNG Bank Erfgoed prijs. Op 29 maart 2018, in het Europese Jaar voor het Cultureel Erfgoed, wordt deze prijs voor de achtste maal  uitgereikt aan de ‘beste erfgoedgemeente’ van Nederland. De BNG Bank Erfgoedprijs bestaat uit een bedrag van € 25.000 en stimuleert gemeenten materieel en immaterieel erfgoed breed op te nemen in beleid en praktijk. Daarnaast kan het publiek binnenkort voor de publieksprijs op de gemeente stemmen die in het verleden, heden en toekomst op innovatieve wijze omgaat met erfgoed.
Voor de BNG Bank Erfgoedprijs 2018 is voor het eerst met een longlist gewerkt, aangedragen door vele erfgoedorganisaties en -specialisten. Eerdere edities hadden een open aanmeldingsprocedure waarbij gemeenten zichzelf konden inschrijven. De winnaar van de BNG Bank Erfgoedprijs 2018 wordt gekozen uit vier genomineerde gemeenten die volgens de jury allen hun erfgoed op positieve en innovatieve wijze weten in te zetten voor de ontwikkeling van de gemeente.

In de laatste maanden van 2017 zullen de juryleden onaangekondigd een bezoek brengen aan iedere genomineerde gemeente. Tijdens dit bezoek zal de jury onder meer onderzoeken in hoeverre het erfgoed leeft in de stad en onder de bewoners. Tilburgers opgelet dus!
In januari 2018 worden gemeenten uitgenodigd hun erfgoedbeleid en -praktijk toe te lichten aan de jury door middel van een korte pitch. De jury gebruikt in haar beoordeling als leidraad een aantal  criteria, zoals de visie van de gemeente, de link met andere beleidsterreinen, de rol van inwoners, participatie van jeugd (onderwijs, erfgoededucatie) en ouderen, communicatie over het erfgoed(beleid), erfgoed als innovatieve factor en het gemeentelijke erfgoedbudget.
Met het gemeentebezoek en de pitch in het achterhoofd zal de jury zich vervolgens beraden over de vraag wie de winnaar is van de BNG Bank Erfgoedprijs 2018. De uitslag is geheim tot de feestelijke uitreiking op 29 maart 2018 in Zutphen (de winnende gemeente van de vorige editie).

Wij van Stadsmuseum Tilburg zijn heel blij met deze nominatie. In 2017 is de samenwerking met de erfgoedpartners echt op stoom gekomen. Vele erfgoedpartijen trekken samen op onder andere om gezamenlijk aan programma’s voor het publiek te werken. Een eerste uiting hiervan was het erfgoedprogramma rondom Koningsdag 2017. Door de erfgoedpartijen is toen een tiendaags programma opgezet, waarbij voor de basisscholen het Stickerboek Wortels van Oranje is gemaakt. De komende jaren gaan we hier enthousiast mee door. Op dit moment wordt hard gewerkt aan een nieuwe gezamenlijke website van Erfgoed Tilburg.

Over de prijs
De BNG Bank Erfgoedprijs is een initiatief van het Erfgoedplatform van Kunsten ´92 en stimuleert gemeenten om actief in te zetten op cultureel erfgoed, ook ter versterking van beleidsterreinen als toerisme, cultuur, onderwijs, sociale zaken, ruimtelijke ontwikkeling en economie. Deze wordt beschikbaar gesteld door hoofdsponsor BNG Cultuurfonds. Eerdere winnaars zijn de gemeenten Dordrecht (2010), Westerveld (2011), Schiedam (2012), Kampen (2013) en Bergen op Zoom (2014), Beesel (2016) en Zutphen (2017).

Jury   
De jury van de BNG Bank Erfgoedprijs 2016 bestaat uit:
Ina Adema (burgemeester Lelystad en bestuurslid BNG Cultuurfonds)
Janneke Bierman (architect en directeur BiermanHenket architecten)
Karel Loeff (directeur Erfgoedvereniging Heemschut)
Cees van ‘t Veen (algemeen directeur Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)
Arnoud Odding (directeur Rijksmuseum Twenthe)
Patrick Timmermans (directeur Erfgoed Brabant)



Foto: Freddie de Roeck

Burgemeesters van Tilburg

Portret Peter Noordanus. Foto gemeente Tilburg / Ton van Rooij

In Brabants Dagblad van 27 september 2017 lezen we dat burgemeester P. Noordanus vereeuwigd is door kunstenaar Ans Markus. Het portret zal in de galerij van zijn voorgangers worden geplaatst: in de bestuursvleugel van Stadskantoor I. Noordanus is frontaal afgebeeld met de ambtsketting om. Hij staat er optimistisch op, zoals hij zelf zegt in het Brabants Dagblad. Het optimisme staat symbool voor de periode waarin Peter Noordanus burgemeester was.

Op Wikipedia vinden we een lijst met de Tilburgse burgemeesters. We geven hier een overzicht:

1809-1811 M.C. van Dooren
1811-1815 W.A. Dams

1816-1830 J.A. van Meurs
1831-1837 A.A. Vissers
1837-1849 H.B. Beckers
1849-1869 F. Suys
1869-1901 J.F. Jansen
1901-1907 W. Mutsaers
1907-1915 G. Raupp
1915-1939 F. Vonk de Both
1940-1944 J. van de Mortel
1944-1944 H. Hondius
1944-1946 J. van de Mortel
1946-1957 E. van Voorst tot Voorst
1957-1975 C. Becht
1975-1988 H. Letschert
1988-1997 G. Brokx
1997-2003 J. Stekelenburg
2004-2009 R. Vreeman
2009-2010 I. Opstelten
2010-2017 P. Noordanus

Een aantal burgemeesters is in de afgelopen tweehonderd jaar door een kunstschilder vastgelegd. Enkele daarvan zijn digitaal. Kijk hiervoor op de Facebookpagina van Stadsmuseum Tilburg.

We horen graag van u wat de burgemeesters betekend hebben voor de identiteit van de stad. U kunt reageren via de Facebookpagina.

Tilburgse identiteit? Boeren, burgers en buitenlui!

Café Bierings, Goirkestraat.

Wanneer we spreken over de Tilburgse identiteit, relateren we die vaak aan het arbeidersverleden van de stad. 'Nie mauwe, mar sjouwe', zo zou ons motto al eeuwenlang zijn. Toch is het een wat eenzijdige benadering van een samenleving die vanuit zowel het boerenleven als de nijverheid uitgroeide tot een gelaagde samenleving met diverse standen en klassen in de negentiende en vroeg twintigste eeuw. 

De Tiendschuur, Reitse Hoevenstraat.

Een mooie gelegenheid om eens stil te staan bij de samenleving van destijds is de Open Monumentendag die op zaterdag 9 en zondag 10 september landelijk wordt georganiseerd. Boeren, burgers en buitenlui is het thema van de aanstaande Open Monumentendag. De nadruk ligt hiermee sterk op mensen en op hun onderlinge economische en culturele relaties. Het thema verbindt stadsbewoners en plattelandsbewoners en de geschiedenis met het heden.

Udenhout en Berkel-Enschot hebben van oudsher een agrarisch karakter. Hier worden dan ook vele boerderijen en boerenerven opengesteld. Door de Werkgroep Open Monumentendag zijn er twee fietsroutes ontwikkeld die langs de panden gaan. In Tilburg worden de kernen Goirke, Hasselt en Reitse Hoevenstraat via de Bokhamer verbonden met de landgoederenzone Bredaseweg en Oude Warande. Aan de Oude Warande wordt op 10 september speciaal aandacht besteed.

Kerkhof Goirkestraat

De Werkgroep Open Monumentendag brengt een folder uit met informatie over de opengestelde monumenten, de openingstijden en de activiteiten. De locaties staan op de plattegrond. Stadsmuseum Tilburg werkt aan een doorlopend verhaal over de bewoners en gebruikers van de panden: niet over arbeiders, maar over boeren, burgers en buitenlui.

De foto's zijn gemaakt door de Werkgroep Open Monumentendag.

In Memoriam Frans Kense (1939-2017)

Op 31 augustus 2017 is Frans Kense (1939) overleden. Recentelijk nog, op 10 augustus, kreeg Frans de Tilburg Trofee voor zijn vele bijdragen aan het Tilburgs erfgoed. Loco-burgemeester Berend de Vries overhandigde de onderscheiding aan Frans in het bijzijn van partner Thea en familieleden.

Het Geheugen van Tilburg bevat meer dan 300 artikelen van Frans Kense. Wie zijn account bekijkt, ziet allereerst de foto van Frans in een oude automobiel. Deze afbeelding is kenmerkend want bijna alle verhalen gaan over auto’s, fietsen, treinen en andere vervoersmiddelen. Zo lezen we over de zogeheten ‘Brockwaybussen’ die blijkbaar niet goed functioneerden, waarna Tilburger Adrianus Heerkens (1893-1954) de mogelijkheid kreeg om het beter te doen.

Een van de vele andere verhalen gaat over de auto van koningin Wilhelmina, die voor Hotel De Gouden Zwaan op de Tilburgse Heuvel werd gefotografeerd! De Spyker van Wilhelmina was niet alleen voorzien van een officiële standaard zoals gebruikelijk op de koninklijke voertuigen, maar droeg het kenteken H-4865: de auto van koningin Wilhelmina! Dat Kense een specialist is bij uitstek als het gaat om historische auto’s, blijkt uit de website van het Brabants Historisch Informatie Centrum.  deautovanmijnopa.nl staat op naam van Frans Kense.

Frans Kense, Spoorzonedag 2015

Frans schreef echter niet alleen over voertuigen. Zo is zijn eerste publicatie over de Antoniusstraat, de straat waar hijzelf ook woont. In 2007 schreef hij Tilburg Wolstad, herinneringen aan een glorietijd, in 2009 het Groot Tilburgs Quizboek en in 2013 Verkeer en Vervoer in Brabant 1814 - 1940.
Naast al deze online en offline activiteiten is Frans al veertien jaar betrokken bij Heemkundekring Tilborch, waar hij de redactie voert van het maandelijkse mededelingenblad. Daarnaast werkte Frans jarenlang als vrijwilliger bij de Werkgroep Open Monumentendag Tilburg en bij Stadsmuseum Tilburg.


Dit verhaal is ook te lezen op
Geheugen van Tilburg
Erfgoed Tilburg

Waarom zijn monumenten belangrijk voor Tilburg?

De Oliemeulen / TilburgSans

Ben jij een gebruiker van een monument en waarom vind je het van belang voor de stad? Stadsmuseum Tilburg is op zoek naar antwoorden op deze vragen bij de volgende monumenten: TextielMuseum, de Goirkese kerk / kerkhof, Café Bierings, MFA De Poorten / de Hasseltse kerk, het Kasteel van Tilburg, een weverswoning in de Hasseltstraat, de Hasseltse kapel, de Oliemeulen, de Tongerlose Hoef, Café het Dorstige Hert, de Oude Warande en Prinsenhoef. Voorafgaand aan Open Monumentendag 2017, op 9 en 10 september in Tilburg, Berkel-Enschot en Udenhout, onderzoekt Stadsmuseum Tilburg het hedendaagse gebruik van een aantal monumenten, evenals de betekenisgeving of de waardering van de Tilburgers. 

Hasseltse kapel / TilburgSans

Het thema van de landelijke Open Monumentendag is ‘Boeren, burgers en buitenlui’. Het is een verwijzing naar het verleden waarbij de stadsomroeper iedereen aansprak wanneer hij de bevolking aanriep. Herinneren we in onze collectieve (Tilburgse) geschiedenis vooral arbeiders, fabrikanten en pastoors, toch blijken er in onze stad meerdere typen bewoners te zijn geweest. Aan de hand van opengestelde monumenten in het tweede weekend van september wordt duidelijk wie de voormalige gebruikers of bewoners van de panden en locaties waren.

Oude warande / TilburgSans

De stad Tilburg is in de loop van de 20^e eeuw drastisch veranderd. Het is al lang geen stad meer van boerderijen, kerken en fabrieken. Hoewel de overgebleven gebouwen ons nog altijd herinneren aan het verleden, hebben ze vandaag de dag een andere functie en zijn er andere gebruikers. Stadsmuseum Tilburg, dat erfgoed koppelt aan identiteit, is nieuwsgierig naar het hedendaags gebruik van de gebouwen en locaties die tijdens Open Monumentendag zijn opengesteld. Wiens ‘home’ of ‘honk’ is het? Welke individuen, groepen of verenigingen horen erbij?

Een aspect van identiteit is de identificatie met een gebouw of een locatie. Monumenten worden bewaard omdat ze van belang zijn voor het verhaal van de stad of omdat ze ons laten zien hoe er vroeger werd gebouwd, gewoond of gewerkt. Toch blijkt de waardering voor een gebouw niet altijd even eenduidig. Waar de een kiest voor bewaren en zelfs de status van een monument, roept de ander dat het gebouw, liefst per direct, gesloopt kan worden. 

TextielMuseum / TilburgSans

Tijdens Open Monumentendag wil Stadsmuseum Tilburg via informatieborden kenbaar maken wie de huidige gebruikers zijn van de opengestelde panden. Daarnaast wil het museum de mening van de Tilburgers ten aanzien van het monument in beeld brengen. Het museum roept dan ook Tilburgers op om hun verhaal te vertellen en hun waardering uit te spreken. Deze informatie, eventueel aangevuld met een foto, wordt geplaatst op de infopanelen de naam van de betrokken Tilburger. Er is een digitaal vragenformulier via de website van Stadsmuseum Tilburg, www.stadsmuseumtilburg.nl. Wie het formulier invult, krijgt als dank een boek ‘Het verhaal van Tilburg’ thuisgestuurd.

Ben jij betrokken bij een van deze Tilburgse monumenten? TextielMuseum, de Goirkese kerk en het kerkhof, Café Bierings, MFA De Poorten / de Hasseltse kerk, het Kasteel van Tilburg, een weverswoning in de Hasseltstraat, de Hasseltse kapel, de Oliemeulen, de Tongerlose Hoef, Café het Dorstige Hert, de Oude Warande en Prinsenhoef. Laat het Stadsmuseum horen hoe je betrokkenheid is én waarom je dit monument belangrijk vindt voor onze stad.

Vul het formulier in.

Gemeente Tilburg heeft een digitale kaart met daarop alle monumenten, beschermde stadsgezichten en cultuurhistorisch waardevolle panden. Ga hier naar de digitale kaart.

Pictogrammen zijn van TilburgSans