Betrokken bezoekers en kleine maquettemakers

Veel betrokken bezoekers waren er in het MaquetteLab! Textielfabrieken in de jaren 50 in het TextielMuseum. Zo kwamen herinneringen boven tafel en werd er druk gedebatteerd bij de plattegrond waarop meer dan zeventig fabrieken staan. Tilburgers herkennen veel van de gebouwen en straten die Ruud Cleverens op een schaal van 1:1000 maakte van zijn geboortestad. Een andere drukte was die van de (jonge) maquettemakers. Met houtblokjes, een potje lijm en een ondergrond, kwamen de mooiste textielfabriekjes tot stand. Een kwestie van stapelen en plakken, dat wel, maar de creativiteit bruiste en er was trots op de gemaakte fabrieken. Erfgoed voor nieuwe makers!

Foto's Lucia Kerstens-Burgers

Expositie MaquetteLab! Textielfabrieken in de jaren ‘50

Foto: Lucia Kerstens-Burgers

Tilburgers halen herinneringen op aan de textielfabrieken in de jaren ‘50, toen de stad nog niet was aangetast door Cees de Sloper. Fabrieken en kerken bevonden zich nog tussen de woningen en villa’s aan de zogeheten herdgangen en doorgaande straten. De expositie MaquetteLab! Textielfabrieken in de jaren ‘50, te zien vanaf 13 september, geeft een tijdsbeeld aan de hand van verschillende maquettes.

MaquetteLab

Hoe moeilijk het is om de stad met haar fabrieken op schaal na te bouwen, blijkt uit de kleine expositie van Stadsmuseum Tilburg op het Panorama Deck van het TextielMuseum. In de tentoonstelling blikken we terug in de tijd. Er staan onderdelen van drie maquettes, geïllustreerd met foto’s en briefhoofden van Tilburgse textielfabrieken. Zo werkte een traditionele maquettebouwer aan het gebied Loven met fabrieken als Tricotage Charma B.V. (Zuid-Oosterstraat) en André van Spaendonck & Zn. (Koestraat). Fablab013 nam de Goirkestraat als uitgangspunt en werkte de fabrieken C. Mommers & Co, George Dröge en Gebr. Franken uit. Op een brandweermaquette zouden de fabrieken Jurgens Textiel (Tuinstraat) en J.A. Blomjous (Veemarktstraat) te vinden moeten zijn. Bezoekers worden uitgenodigd om te komen kijken of dat klopt.  

Foto: Lucia Kerstens-Burgers

MaquetteMakers

Oud-Tilburger Ruud Cleverens (Tilburg 1952) bouwde al eerder maquettes van de plaatsen Roosendaal, Halsteren en Bergen op Zoom. Cleverens, die zijn jeugd doorbracht in de Tilburgse wijk Loven, heeft nog één wens voor hij met pensioen gaat: om zijn geboortestad - die van de kerken en de fabrieken - na te bouwen op schaal 1:1000. Nu is hij die aan het bouwen, geheel ambachtelijk: met stiften, potloden, hout en lijm. Hij toont de wijk Loven.

FabLab013 toont, als tegenhanger op het ambachtswerk van Cleverens, een moderne manier om een stad in maquette na te bouwen. Hoewel FabLab werkt met de computer en digitale bestanden, blijft de werkwijze uiteindelijk hetzelfde: er is een kadasterkaart nodig om de gebouwen te lokaliseren, de afmetingen te kunnen schalen en de relatie tussen de gebouwen te bepalen.

Ook de historische groep van de Tilburgse brandweer meldde zich bij Stadsmuseum Tilburg en bood een volledige maquette van de binnenstad aan. Eind jaren ‘50 werd begonnen met een maquette in opdracht van een commandant. De maquette zou dienen voor trainingsdoeleinden om aanrijdroutes en breedtes van straten te bepalen. De timmerende brandweerman was door de veranderende stad dertig jaar later, in 1980, nog niet klaar.  

Do It Yourself

Er zijn voor de bezoekers van de expositie puzzels op te lossen. De Tilburgers worden namelijk uitgedaagd om de ‘ligging der industrieën’ (in het bijzonder textielfabrieken) te lokaliseren op een plattegrond uit de jaren 1940. Voor de creatieve makers ligt er een borduurkaart van het gebouw van textielfabriek Mommers, die als een bouwpakketje in elkaar moet worden gezet. Daarnaast is er het populaire ‘kleuren voor volwassenen’ (en kinderen): op een kadasterkaart met fabrieken, huizen, schuren, tuinen, wegen en groen! Wie evenals Ruud Cleverens met de hand een fabriek wil maken, gaat aan de slag met houten blokjes.

TextielBio

De expositie over de textielfabrieken in de jaren ‘50 roept talloze herinneringen op en kan Stadsmuseum Tilburg relevante informatie opleveren voor oral history en nader onderzoek. De Tilburgers die in de textiel werkten, worden dan ook uitgenodigd om hun levensloop te schetsen aan de hand van feiten als jaartallen, namen van fabrieken, leidinggevenden en beroepen. Deze gegevens worden opgeslagen in databases zoals de Tilburg Wiki of het Geheugen van Tilburg.  Bij de expositie ‘MaquetteLab!’ zijn iedere middag tussen 14.00 en 16.00 uur gastheren of –vrouwen aanwezig om de gegevens vast te leggen in een ‘TextielBio’.

MaquetteLab! Textielfabrieken in de jaren ‘50

door Stadsmuseum Tilburg

Locatie: TextielMuseum (Goirkestraat96 in Tilburg), Panorama Deck

Periode: 13 september tot en met 1 november 2015

Gastvrouwen en –heren aanwezig tussen 14.00 en 16.00 uur

Maandag gesloten

www.textielmuseum.nl

Open Monumentendag 2015 in het TextielMuseum op zondag 13 september

Open Monumentendag staat dit jaar in het teken van ‘Kunst & Ambacht’. Het TextielMuseum biedt een inspirerend programma aan. De tentoonstelling ‘MaquetteLab! Textielfabrieken in de jaren 50’ is op deze dag voor het eerst geopend. En de entree is voor iedereen vrij.

Demonstraties
Er zijn demonstraties van maquettebouwer Ruud Cleverens die laat zien hoe hij van hout complete fabriekscomplexen bouwt. Cleverens werkt geheel met de hand: hij zaagt, schaaft en lijmt de blokjes hout aan elkaar.
FabLab013 licht toe hoe de fabrieken Mommers, Dröge en Franken in de Goirkestraat op schaal tot stand zijn gekomen. Speciaal voor Open Monumentendag brengt FabLab een 3D-printer mee om te demonstreren hoe een driedimensionale vorm als een fabrieksgebouw kan worden geprint.

Activiteiten
Voor de bezoekers van de expositie ‘MaquetteLab!’ zijn er enkele puzzels op te lossen. Zo worden de Tilburgers uitgedaagd om de zeventig textielfabrieken die er rond 1950 nog waren te lokaliseren in de stad.
Daarnaast is er het populaire ‘kleuren voor volwassenen’: op een kadasterkaart met fabrieken, huizen, schuren, tuinen, wegen en groen (ook voor kinderen)!
Wie net als Ruud Cleverens met de hand een fabriek wil maken, gaat aan de slag met houten blokjes.
Voor de creatieve makers is er de inloopworkshop borduren: een borduurkaart van het gebouw van textielfabriek Mommers, die na het borduren in het 'Maquettelab' als een bouwpakketje in elkaar kan worden gezet. Ook kunnen bezoekers even in de huid van een ontwerper stappen in de workshop Figuratie.

Rondleidingen Kunst & Ambacht
Geïnteresseerden in de bouw van fabriekspanden, lopen mee in een rondleiding over het Mommerscomplex. Liefhebbers van het oude ambacht zien in de Wollendekenfabriek oude tijden herleven. Wie meer van kunst houdt, neemt deel aan een rondleiding in de tentoonstelling ‘Under the skin’. Het samengaan van kunst en ambacht is daarnaast te zien in het exclusieve TextielLab waar designers en productontwikkelaars intensief samenwerken aan innovatieve projecten.

TextielBio
De expositie over de textielfabrieken in de jaren 50 roept talloze herinneringen op en kan Stadsmuseum Tilburg relevante informatie opleveren voor oral history en nader onderzoek. De Tilburgers die in de textiel werkten, worden dan ook uitgenodigd om hun levensloop te schetsen aan de hand van feiten als jaartallen, namen van fabrieken, leidinggevenden en beroepen. Deze gegevens worden opgeslagen in databases zoals de Tilburg Wiki of het Geheugen van Tilburg.  Bij de expositie ‘MaquetteLab!’ zijn iedere middag tussen 14.00 en 16.00 uur gastheren of –vrouwen aanwezig om de gegevens vast te leggen in een ‘TextielBio’.

Kick-off Open Monumentendag Tilburg in De Pont Museum

Hoe verhouden kunst en ambacht zich tot elkaar?
Op zaterdagmiddag 12 september staat De Pont Museum in het teken van Kunst & Ambacht, het thema van Open Monumentendag 2015. Tijdens deze middag staat de verhouding tussen kunst en ambacht centraal. In hoeverre is de kunstenaar ook een ambachtsman of -vrouw? Welke vak- en materiaalkennis is er nodig om een kunstwerk te maken? 

Om deze vragen te beantwoorden, zal onder andere de bekende ontwerpster Petra Blaisse (Inside Outside) een uiteenzetting geven over haar (textiele) bijdrage aan de LocHal in de Spoorzone.

Vervolgens zijn er in De Pont  vakmensen en ambachtslieden uitgenodigd om vanuit hun eigen kennis en expertise bepaalde kunstwerken uit de collectie toe te lichten:

- Sander Neijnens, grafisch vormgever
- Annette Paulsen, graficus
- Beezzzz, Tilburgse imkerij
- Marc van Disseldorp, vakman in het maken van bogen en boogschieten
- Marleen Wijn, quiltster
- Wal Wouters, beeldhouw- en restauratieatelier

De middag wordt afgesloten met een borrel.

Programma zaterdag 12 september
13.45 uur
Inloop max. 120 pers. vol = vol

14.00 uur
Welkom door wethouder Mario Jacobs
Lezing Petra Blaisse
Open Monumentendag 2015 Dirk van Alphen

15.00 uur
Vakmensen op zaal bij de kunstwerken

16.00 uur
Borrel

Toegang vrij
De Pont Museum
Wilhelminapark 1
5041 EA Tilburg